ЕКОНОМСКЕ ТЕМЕ (2015) 53 (2) 8, 283-302
Nataša Stanojević, Ana Jovancai
Rezime: Ključna obeležja aktuelnih trgovinskih odnosa Srbije sa inostranstvom su visok i rastući spoljnotrgovinski deficit i veoma mali broj izvoznih partnera. Činjenica da Srbija skoro čitav svoj neveliki izvoz plasira na tržišta Italije, Nemačke i tri bivše članice SFRJ, ukazuje na potrebu za geografskom diverzifikacijom izvoza. Za prevazilaženje brojnih slabosti spoljne trgovine Srbije od ključnog značaja je pronalaženje novih ili revitalizacija ranijih tržišta. Primenom modela gravitacije utvrđuju se determinante srpskog izvoza i utvrđuju potencijalni izvozni pravci. Koeficijenti dobijeni u nekim ranijim studijama, zasnovani su na podacima koji su važili pre Svetske finansijske krize. Kako je izvoz u zemlje Evropske unije, koje su geografski najbliže Srbiji, smanjen tokom krize, polazna pretpostavka je da su koeficijenti sada značajno promenjeni, a posebno koeficijent geografske distance za koji se očekuje da je značajno smanjen. Dobijeni koeficijenti se, zatim, primenjuju na zemlje Kaspijskog basena, koji se do sada, zbog relativno velike razdaljine, nije smatrao atraktivnim izvoznim tržištem. Ovo je region koji, zbog brojnih geografskih i ekonomskih obeležja, može predstavljati interesantno tržište za srpske proizvode, uprkos velikoj udaljenosti. Primenom modela gravitacije utvrđuje se da u nekim zemljama ovog regiona ima dovoljno slobodnog „prostora“ za srpski izvoz.
Ključne reči: izvoz Srbije; model gravitacije; geografska razdaljina; Kaspijski basen.
DIVERZIFIKACIJA IZVOZNIH TRŽIŠTA SRBIJE –POTENCIJALI ZA IZVOZ U ZEMLjE KASPIJSKOG BASENA
Nataša Stanojević, Ana Jovancai
Rezime: Ključna obeležja aktuelnih trgovinskih odnosa Srbije sa inostranstvom su visok i rastući spoljnotrgovinski deficit i veoma mali broj izvoznih partnera. Činjenica da Srbija skoro čitav svoj neveliki izvoz plasira na tržišta Italije, Nemačke i tri bivše članice SFRJ, ukazuje na potrebu za geografskom diverzifikacijom izvoza. Za prevazilaženje brojnih slabosti spoljne trgovine Srbije od ključnog značaja je pronalaženje novih ili revitalizacija ranijih tržišta. Primenom modela gravitacije utvrđuju se determinante srpskog izvoza i utvrđuju potencijalni izvozni pravci. Koeficijenti dobijeni u nekim ranijim studijama, zasnovani su na podacima koji su važili pre Svetske finansijske krize. Kako je izvoz u zemlje Evropske unije, koje su geografski najbliže Srbiji, smanjen tokom krize, polazna pretpostavka je da su koeficijenti sada značajno promenjeni, a posebno koeficijent geografske distance za koji se očekuje da je značajno smanjen. Dobijeni koeficijenti se, zatim, primenjuju na zemlje Kaspijskog basena, koji se do sada, zbog relativno velike razdaljine, nije smatrao atraktivnim izvoznim tržištem. Ovo je region koji, zbog brojnih geografskih i ekonomskih obeležja, može predstavljati interesantno tržište za srpske proizvode, uprkos velikoj udaljenosti. Primenom modela gravitacije utvrđuje se da u nekim zemljama ovog regiona ima dovoljno slobodnog „prostora“ za srpski izvoz.
Ključne reči: izvoz Srbije; model gravitacije; geografska razdaljina; Kaspijski basen.
