ЕКОНОМСКЕ ТЕМЕ (2016) 54 (2) 4, 233-260
Jelena Mladenović, Vinko Lepojević, Vesna Janković-Milić
Rezime: Niska cena radne snage kao jedan od ključnih izvora podsticanja izvoza, konkurentska prednost domaće poljoprivredne proizvodnje i bilateralni sporazumi sa partnerskim zemljama favorizuju izvoz kao potencijalno značajan faktor podsticanja privrednog razvoja Republike Srbije. Imajući u vidu ovu činjenicu, sa jedne strane, i platnobilansne probleme sa kojima se Srbija suočava tokom niza godina, sa druge strane, predmet ovog rada je analiza kretanja izvoza Republike Srbije i utvrđivanje zakonitosti u ponašanju ove makroekonomske varijable tokom perioda od 2004. do 2014. godine. Cilj rada predstavlja prognoziranje kretanja izvoza u periodu od januara do decembra 2015. godine. U analizi su korišćeni Holt-Vinters i ARIMA metode za analizu vremenskih serija. Rad je pružio uvid u prognozu kretanja izvoza za period od 12 meseci i time ukazao na mogućnost praktične upotrebe metoda analize vremenskih serija u prognozi makroekonomskih varijabli poput izvoza. Korišćene metode su identifikovale trend kretanja tokom 2015. godine pri kome dolazi do rasta vrednosti izvoza tokom letnjih meseci uz smanjenja istih nakon oktobra. Rad je utvrdio postojanja visokog stepena podudarnosti dobijenih prognoza putem dva korišćena metoda, što govori u prilog visokom kvalitetu obrađenih metoda u analizi izvoza.
Ključne reči: Izvoz; ARIMA; Holt-Vinters metod; Box-Jenkins metodologija; spoljna trgovina; vremenske serije
MODELIRANjE I PROGNOZIRANjE IZVOZA REPUBLIKE SRBIJE PRIMENOM SEZONSKOG HOLT - VINTERSOVOG I ARIMA METODA
Jelena Mladenović, Vinko Lepojević, Vesna Janković-Milić
Rezime: Niska cena radne snage kao jedan od ključnih izvora podsticanja izvoza, konkurentska prednost domaće poljoprivredne proizvodnje i bilateralni sporazumi sa partnerskim zemljama favorizuju izvoz kao potencijalno značajan faktor podsticanja privrednog razvoja Republike Srbije. Imajući u vidu ovu činjenicu, sa jedne strane, i platnobilansne probleme sa kojima se Srbija suočava tokom niza godina, sa druge strane, predmet ovog rada je analiza kretanja izvoza Republike Srbije i utvrđivanje zakonitosti u ponašanju ove makroekonomske varijable tokom perioda od 2004. do 2014. godine. Cilj rada predstavlja prognoziranje kretanja izvoza u periodu od januara do decembra 2015. godine. U analizi su korišćeni Holt-Vinters i ARIMA metode za analizu vremenskih serija. Rad je pružio uvid u prognozu kretanja izvoza za period od 12 meseci i time ukazao na mogućnost praktične upotrebe metoda analize vremenskih serija u prognozi makroekonomskih varijabli poput izvoza. Korišćene metode su identifikovale trend kretanja tokom 2015. godine pri kome dolazi do rasta vrednosti izvoza tokom letnjih meseci uz smanjenja istih nakon oktobra. Rad je utvrdio postojanja visokog stepena podudarnosti dobijenih prognoza putem dva korišćena metoda, što govori u prilog visokom kvalitetu obrađenih metoda u analizi izvoza.
Ključne reči: Izvoz; ARIMA; Holt-Vinters metod; Box-Jenkins metodologija; spoljna trgovina; vremenske serije
